We wtorek 13 maja rozpoczęło się w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski 132 zebranie plenarne Konferencji Wyższych przełożonych Zakonów Męskich w Polsce, która skupia 80 przełożonych wyższych z 63 instytutów życia konsekrowanego.
Przełożeni modlili się najpierw liturgiczną modlitwą Jutrzni oraz wysłuchali rozważania. O. Tomasz Kot przedstawił medytację z okazji 200-rocznicy przywrócenia przez Piusa VII Towarzystwa Jezusowego. W rozważaniu nawiązał do słów Św. Ignacego Loyoli, który do O. Goslalvesa de Camary powiedział że gdyby papież podjął decyzję rozwiązania zakonu, wystarczyłoby mu 15 minut modlitwy w kaplicy, by się z nią pogodzić. W tym kontekście mówił o potrzebie ogołocenia i kenozy w posłudze dla dobra dusz, co było celem Zakonu Jezuitów. Przechodząc do funkcjonowania zakonników we współczesnym Kościele pytał zebranych o motywacje podejmowanych działań. O co mi chodzi: o moją osobistą misje, o misję mojego Zakonu, czy o missio Dei, której mogę nie rozumieć i która mnie przekracza?.
Bezpośrednio po modlitwie przewodniczący KWPZM przywitał w sposób szczególny bpa Kazimierza Gurdę, który niedawno otrzymał nominację papieską na biskupa siedleckiego. Następnie przedstawił nowych przełożonych wyższych, których w ciągu ostatniego półrocza zostało wybranych dziewięciu nowych przełożonych a trzech zostało potwierdzonych w swej funkcji. Wśród nowych przełożonych są miedzy innymi generał paulinów
O. Janusz Sok przedstawił następnie temat obecnego spotkania „Zmiany w funkcjonowaniu Konferencji i przygotowanie do Roku Życia Konsekrowanego. Praktycznym wyrazem będzie dyskusja na propozycjami zmian w Statucie KWPZM, które maja pomóc w sprawniejszym i bardziej owocnym funkcjonowaniu Konferencji.
Przechodząc do realizacji konkretnych punktów programu przewodniczący poprosił o zabranie głosu Ks. Kazimierza Radzika, który przedstawił owoce pracy specjalnej Komisji, którą w styczniu br. powołała Konsulta. Komisja wypracowała dokument „Zasady postępowania w przypadkach oskarżeń o molestowanie seksualne”. W przygotowaniu tego dokumentu Komisja oparła się na istniejących dokumentach Towarzystwa Jezusowego i Towarzystwa Salezjańskiego.
Po wprowadzeniu Ks. Kazimierza Radzika zabrał głos O. Adam Żak SJ, koordynator Episkopatu ds. który mówił o charakterze dokumentu, przygotowanego przez Komisję. Jest to dokument dla współbraci. Nie ma zastąpić dokumentów Episkopatu, które po zatwierdzeniu przez Stolicę Apostolską, będą obowiązywały w całym Kościele polskim. Nasz dokument ma charakter wewnętrzy, ma specyfikę odnoszącą się do realiów życia zakonnego. Dokument ma charakter poradnika dla przełożonych i wszystkich zakonników. Przedstawia procedury: jak komunikować się we wspólnocie w sprawach o molestowanie; jak prowadzić prewencję, szczególnie w okresie formacji wstępnej; jakie podejmować działania związanie ze zbadaniem konkretnych przypadków nadużyć seksualnych; jak się komunikować z mediami, itp. O. Żak w swoim wystąpieniu omówił wiele aspektów tych bolesnych sytuacji, zarówno w wymiarze wewnątrz kościelnym, jak i w aspekcie ogólnospołecznym. Zwrócił szczególnie na potrzebę wrażliwości na osoby pokrzywdzone, które zgłaszają przypadki nadużyć. Należy przyjmować je z życzliwością, uszanować ich wrażliwość, być z nimi w kontakcie i informować o przebiegu zgłoszonej przez nich sprawy.
O. Żak poprosił przełożonych o wypełnienie przygotowanej ankiety, która pomoże w zorientowaniu się w rozmiarach zjawiska a dzięki temu właściwemu przygotowaniu narzędzi prewencji.
Po wystąpieniu O. A. Żaka i przerwie na kawie rozpoczęła się dyskusja poświęcona problemowi nadużyć seksualnych, a przede wszystkim dokumentowi przygotowanemu przez Komisję. Salwatorianin zwrócił uwagę na konieczne poprawki. Należy zmienić czas przedawnienia na drugiej stronie: 12 lat a nie pięć. Zaproponował tez zastąpienie słowa „zadośćuczynienie” słowem „stosowna pomoc”. Należy w dokumencie skoncentrować się na „małoletnich” a nie na innych przestępstwach seksualnych. Zwrócił tez uwagę na kwestię występowania w mediach i sugerował wprowadzenie normy iż zakonnicy mogą to czynić jedynie za zgodą przełożonego wyższego. Ks. Kazimierz Radzik wyjaśnił, że słowo „zadośćuczynienie” wyraża nie tylko materialna rekompensatę, ale dużo szerszy kontekst. Prowincjał augustianów zapytał czy rzeczywiście należy publikować ten dokument na stronach internetowych. O. Żak proponował, by tak robić i proponować go jako linię wspólną zakonów w Polsce. Prowincjał saletynów zaproponował by dokument nazwać „Niektóre wskazania….” i proponował by służył on przede wszystkim w życiu wspólnotowym.
Przewodniczący zaproponował aby zakończyć dyskusję nad dokumentem. Ks. Paweł Naumowicz proponował, aby przegłosować ten dokument jako pomoc w codziennym działaniu wspólnot. Uczestnicy zgodzili się w dyskusji, że dokument może mieć charakter publiczny.
Za przyjęciem dokumentu było 68 uczestników zebrania, czyli wszyscy obecni.
Ks. Adam Żak poinformował, że ostateczna wersje ankiety razem z instrukcją jak ja wypełnić przekaże do sekretariatu KWPZM. Będzie rozesłana drogą mailową i O. Adam prosił o odsyłanie jej na jego adres. Ankieta będzie do wyłącznej wiedzy o. Adama i ma służyć opracowaniu skali zjawiska. Przewodniczący zachęcił do wypełnienia Ankiety i odsyłania jej O. Żakowi.
O. Żak na prośbę przewodniczącego przedstawił także informację o funkcjonowaniu Ośrodka jezuitów w Krakowie. Ośrodek chce budować system szkoleń dla różnych grup kościelnych, przede wszystkim w celu prewencji. Ks. Radzik uzupełnił wypowiedz O. Żaka, tłumacząc, że Konsulta chciałaby uczynić ten ośrodek jako wspomagający kongregacje zakonne przeprowadzając szkolenia także aspekcie materia
61 za i 1 przeciw
Poinformował o spotkaniu z bpem Polakiem. Podczas tej rozmowy Biskup prosił, aby przełożeni zakonni informowali go o przypadkach nadużyć, szczególnie takich, które maja charakter medialny lub zgorszenia publicznego. Na kanwie tej informacji podjęto dyskusje z poprzedniego posiedzenia Konsulty, dotyczącą przygotowania dokumentu „manuału” dla prowincjałów, który pomoże we właściwym prowadzeniu takich spraw od strony prawnej, odbioru medialnego i naprawienia skutków zgorszenia.
W trakcie dyskusji o tym dokumencie padły następujące głosy:
Ks. D. Bartocha: w takim dokumencie należy uwzględnić nie tylko sprawy prawne, ale także informacje jak reagować na zachowania mediów.
Ks.. Paweł Naumowicz: należy w takiej instrukcji zawrzeć informację o zabronionych formach zachowania wobec dzieci nie tylko dla duchownych, ale dla wszystkich pracowników kościelnych.
Zaproponowano aby na majowe zebranie przygotować dokument interwencyjny – działanie w sytuacjach kryzysu: wydarzyła się taka sytuacja, ma charakter medialny lub wywołała zgorszenie środowiskowe, co powinien robić w tej sytuacji prowincjał lub jego rzecznik. Natomiast tzw. procedurę prewencyjną (czyli instrukcję o właściwych zachowaniach osób zakonnych i pracowników kościelnych wobec dzieci i młodzieży) zostawić na później (październik).
O. Tomasz Kot SJ zwrócił też uwagę na pojawiające się oskarżenia o nadużycia seksualne duchownych z osobami dorosłymi. Ta kategorie spraw tez trzeba umieć właściwie rozwiązywać k powinny być uwzględnione w opracowywanych przez Konferencje instrukcjach.
Ks. Kazimierz Radzik przedstawił informację o przebiegu sprawy Ks. Wojciecha Gila. Zauważono właściwe zachowanie rzecznika prasowego michalitów , które uchroniło Zgromadzenie przed odium związanym ze sprawa Ks. Gila. Ks. Radzik proponował, aby rzecznicy mieli dobrą znajomość prawa, bo to pomaga w relacjach z mediami. Ks. Radzik zwrócił też uwagę na powiązanie ataku na Kościół związanego z pedofilią i wchodzenia ideologii gender na uczelnie i do sytemu wychowania dzieci i młodzieży.
Do komisji która przygotuje taki dokument zaproponowano: Ks. Kazimierz Radzik, jako przewodniczący Komisji prawnej, O. Adam Żak SJ (691 285 336 [email protected]) O. Marek Saj CSsR (694 496 946) – prawnik, Ks. Tomasz Kijowski SDB ([email protected], 607 068 468 – rzecznik prasowy Inspektorii krakowskiej). Wyszscy za.
Ks. Paweł Naumowicz zaproponował aby przygotować specjalny kurs dla przełożonych dotyczący radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi (nie tylko pedofilii), w którym uczestniczyliby zainteresowani prowincjałowie. O. Sok zaproponował by przygotować to w formie rekolekcji, ale padły głosy, by miało to charakter szkolenia kryzysowego.
W kontekście dyskusji nad tematem nadużyć seksualnych spróbowano sprecyzować tematykę zebrania plenarnego. Postanowiono zaprosić nowego przewodniczącego KEP i poprosić go o określenie oczekiwać wobec zakonów oraz ewentualnych pól współpracy.
Konferencja majowa będzie się składała z trzech części:
- wystąpienie o. Żaka jako przedstawiciela Komisji ds. Interwencyjnych i dyskusja o problemie nadużyć seksualnych i sytuacji kryzysowych.
- Wprowadzenie O. Soka i dyskusja o funkcjonowaniu Konferencji (Komisje, struktury regionalne, tematyka spotkań, itp.)
- Wystąpienie nowego przewodniczącego KEP i dyskusja o relacjach Zakonów z Episkopatem.
Przewodniczący kontynuując relację ze spotkań z Biskupami poinformował o rozmowie z abpem Michalikiem. Zaproponował aby wystosować list do Episkopatu w sprawie uczestnictwa Przewodniczących Konferencji w Zebraniach plenarnych KEP.
Następnie sekretarz KWPZM przedstawił informacje o ostatnich relacjach z urzędnikami ministerstwa administracji, które ukazują konieczność udziału przedstawiciela życia konsekrowanego w Komisji Wspólnej Rząd-Episkopat.
Przewodniczący poinformował o przygotowanej dla Kongregacji informacji o stanie życia konsekrowanego w Polsce i relacji z Episkopatem w związku z wizytą ad limina apostolorum. Poinformował o treści informacji i poprosił o konkretne uwagi, dotyczące W dyskusji ks. Naumowicz zaproponował aby udział przewodniczącego w zebraniach KEP oraz udział przedstawiciela życia konsekrowanego w Komisji Wspólnej Episkopat-Rząd.
Następnie dyskusja dotyczyła kompetencji oraz działalności Komisji Episkopatu ds. życia konsekrowanego. Zgodzono się, iż ważniejsza jest Komisja Mieszana Episkopat-Zakony, bo z tytułu Mutue Relationes ona ma rozstrzygać kwestie problematyczne. W Polsce ta Komisja od jakiegoś czasu jest na etapie uśpienia. Natomiast Komisji ds. Życia Konsekrowanego przewodniczy bp Gurda, pełen dobrej woli, ale będący jedynie biskupem pomocniczym, co ogranicza jego możliwości działania na poziomie Episkopatu.
Członkowie Konsulty przedstawiali konkretne poprawki w tekście Informacji, szczególnie dotyczących kwestii problematycznych. Ważą sprawa była wysokość i zróżnicowanie danin finansowych, które musza płacić wspólnoty zakonne diecezjom. Podkreślono też, iż coraz częściej zakonnicy są mianowani przez biskupów na różne funkcje i urzędy bez wiedzy i zgody przełożonych wyższych.
Ustalono, że można jeszcze przysłać szczegółowe poprawki do Informacji e-mailem do 15 stycznia.
Przewodniczący zapytał czy powinien reprezentować KWPZM podczas konferencji prasowej przed dniem życia konsekrowanego, bo mogą się pojawić pytania o Radio Maryja. Członkowie Konsulty zgodnie uznali że powinien reprezentować Konferencję.
Następnie odbyła się dłuższa dyskusja poświęcona powołaniu struktur regionalnych (a konkretnie delegatów KWPZM w diecezjach), uznano że na najbliższym spotkaniu Konsulty odbędzie się dyskusja nad przedstawionymi przez Sekretarza dokumentami i przepisami prawnymi, dotyczącymi procedury powoływania i zasadami funkcjonowania struktur KWPZM w diecezjach. Drugim tematem najbliższego zebrania Konsulty będzie funkcjonowanie Komisji przy KWPZM i szukanie nowych formuł ich istnienia.
Ekonom KWPZM przedstawił swoje doświadczenia związane z peregrynacja Kopii Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej
Ekonom poinformował także o powstaniu przy współpracy ze Skokami oferty ubezpieczeniowej dla nieruchomości zakonnych. Poinformował także o przygotowaniu regionalnych spotkań ekonomów prowincjalnych (Warszawa i Kraków), poświęcone sprawom ubezpieczeniowym, funduszy emerytalnych (II filar) i funkcjonowaniu Forum Współpracy Międzyzakonnej. Forum od 1 stycznia w pełni jest prowadzone przez Ekonoma KWPZM. Dotychczasowy księgowy będzie zrobi rozliczenia finansowo-podatkowe z państwem za 2013 rok, a od nowego roku przejmie to księgowy w Warszawie. Od 20 stycznia ruszy nowa formuła zakupowej strony internetowej, obsługiwana przez Farutex.
Zebranie Konsulty 16 kwietnia na Skwerze Kard. Wyszyńskiego. godz. 9,45. (lub u jezuitów)
Przewodniczący poinformował, że Konsulta zgodnie ze Statutem musi wybrać sekretarza i ekonoma KWPZM, Trzeba na to uzyskać zgodę ich przełożonych wyższych. Chodzi szczególnie o funkcję ekonoma. Konsulta jednoznacznie wypowiedziała się za kontynuacją jego posługi.
Na koniec podjęto temat inicjatyw na rok 2015 mający być Rokiem Życia Konsekrowanego. Inspektor Ks. D. Bartocha zaproponował zorganizowanie Kongresu Życia Konsekrowanego Młodych (na wzór kongresu z 2001 roku. Ks. Dariusz zgodził się, iż przygotuje koncepcję takiego Kongresu.
Za: Redakcja.
