1965.10.28 – Rzym – «Optatam Totius». Dekret o formacji kapłańskiej

Sobór Watykański II

«OPTATAM TOTIUS». DEKRET O FORMACJI KAPŁAŃSKIEJ

Rzym, 28 października 1965 r. 

Fragmenty Dekretu, mówiące o życiu konsekrowanym. Za: Enchiridion della Vita Consacrata. Dalle Decretali al rinnovamento post-conciliare (385-2000), Mediolan 2001

WSTĘP

Uznając słusznie, że upragniona odnowa całego Kościoła, w dużej części zależy od ożywianej duchem Chrystusa posługi kapłańskiej[1], Sobór święty podkreśla ogromną doniosłość kapłańskiej formacji oraz wskazuje na jej niektóre podstawowe zasady, tak aby wzmocnić nimi wypróbowane już wiekową praktyką normy, a także wprowadzić do nich nowe elementy, które odpowiadałyby zarówno konstytucjom i dekretom tego świętego Soboru, jak i zmienionym warunkom czasów. To kapłańskie uformowanie konieczne jest dla wszystkich kapłanów diecezjalnych i zakonnych oraz każdego obrządku ze względu na jedność kapłaństwa katolickiego. Dlatego też niniejsze przepisy, które wprost dotyczą duchowieństwa diecezjalnego, powinny być – przez wniesienie odpowiednich modyfikacji – dostosowane do wszystkich.

II. ZACHĘTA DO BUDZENIA POWOŁAŃ KAPŁAŃSKICH

2. Obowiązek budzenia powołań[2] odnosi się do całej wspólnoty chrześcijańskiej; powinna go ona realizować przede wszystkim przez w pełni chrześcijańskie życie. Najowocniej przyczyniają się do tego rodziny: ożywione duchem wiary, miłości i pobożności stają się jakby pierwszym seminarium; podobnie parafie, z których religijnego życia czerpie młodzież. Nauczyciele i wszyscy wychowawcy dzieci i młodzieży, zwłaszcza stowarzyszenia katolickie, niech się starają tak wpłynąć na powierzonych sobie młodych ludzi, aby ci mogli podjąć Boże powołanie i chętnie pójść za nim. Wszyscy kapłani niech okazują jak największą żarliwość apostolską w budzeniu powołań i pociągają umysły młodych do kapłaństwa swoim pokornym, pracowitym i prowadzonym w duchu radości życiem, a także wzajemną kapłańską miłością i braterską więzią w wypełnianiu swego zadania.

Do biskupów należy pobudzanie wiernych do dbałości o powołania i troska o ścisłe zespolenie wszelkich sił oraz starań w tej sprawie; tych zaś, których uznają za wezwanych do służby Pańskiej, powinni po ojcowsku wspomagać, nie szczędząc przy tym żadnych ofiar.

Ten czynny współudział całego Ludu Bożego w budzeniu powołań jest odpowiedzią na działanie Bożej Opatrzności. To ona udziela odpowiednich darów ludziom, którzy zostali wybrani przez Boga do uczestnictwa w hierarchicznym kapłaństwie Chrystusa, i wspomaga ich swą łaską; z drugiej zaś strony zleca prawowitym zwierzchnikom Kościła, aby – oceniwszy przydatność kandydatów, którzy do tak wielkiego zadania dążyli w szczerej intencji i całkowicie dowolnie – przyjmowali tych odpowiedzialnych i konsekrowali ich pieczęcią Ducha Świętego do kultu Bożego i służby kościelnej[3].

Do wspierania tego wspólnego trudu Sobór święty poleca przede wszystkim tradycyjne środki, jak: ciągła modlitwa, chrześcijańska pokuta oraz z każdym dniem gruntowniejsze nauczanie wiernych, które – bądź to przez kazania i katechezę, bądź różne środki społecznego przekazu – ma wyjaśniać potrzebę, naturę i doniosłość powołania kapłańskiego. Ponadto zaleca, aby dzieła powołań już powstałe lub mające powstać zgodnie z odpowiednimi dokumentami papieskimi na obszarze poszczególnych diecezji, krajów czy narodów, nie lekceważąc dorobku dzisiejszych nauk psychologicznych i socjologicznych, przygotowywały powszechne działanie duszpasterskie na rzecz budzenia powołań w sposób metodyczny i spójny oraz wspomagały je z wielką przezornością i gorliwością[4].

Dzieło budzenia powołań ma jednak wspaniałomyślnie przekraczać granice diecezji, narodów, rodzin zakonnych oraz obrządków i przez wzgląd na potrzeby Kościoła powszechnego nieść pomoc szczególnie tym krajom, w których pilniej woła się o robotników do winnicy Pańskiej. (…)

VI. PROMOWANIE FORMACJI ŚCIŚLE DUSZPASTERSKIEJ

19. Ta odpowiedzialność duszpasterska, która ma nadawać kształt całemu wychowaniu alumnów[5], wymaga także, aby oni sami starannie zaprawiali się w tym, co w szczególny sposób dotyczy świętej posługi, zwłaszcza w katechizacji i głoszeniu kazań, w kulcie liturgicznym i udzielaniu sakramentów, w pracach charytatywnych, w powinności wychodzenia ku błądzącym i niedowierzającym oraz w innych zadaniach duszpasterskich. Niech dzięki odpowiedniej nauce nabędą sprawności jako kierownicy duchowi, aby mogli przysposabiać wszystkie dzieci Kościoła przede wszystkim do chrześcijańskiego życia, w pełni świadomego i apostolskiego, oraz do wypełniania obowiązków swojego stanu. Z równą gorliwością niech uczą się wspierać zakonników i zakonnice, aby ci wytrwali w łasce własnego powołania i doskonalili się zgodnie z duchem różnych instytutów[6].

W ogóle trzeba rozwijać w alumnach te cechy charakteru, które szczególnie sprzyjają dialogowi z ludźmi, jak gotowość wysłuchiwania innych i otwierania serca w duchu miłości na różne potrzeby ludzkie[7].