Zgromadzenie Sióstr od Aniołów, Siostry od Aniołów
Congregatio Sororum Angelorum
Dom generalny
ul. Broniewskiego 28/30
05-510 Konstancin Jeziorna,
tel. (0-22) 756-44-60, 754-07-33,
e-mail: [email protected]
Zgromadzenie sióstr od Aniołów założył w 1889 roku w Wilnie ks. Wincenty Kluczyński jako Stowarzyszenie Apostolskie Sióstr od Aniołów. Stowarzyszenie powstało dla służby Kościołowi przez pomoc kapłanom w pracy apostolskiej, nie tylko tam, gdzie oni już pracują, ale również tam, gdzie nie mogli jeszcze dotrzeć. Członkinie stowarzyszenia miały być – jak podkreślają pierwsze konstytucje – "siostrami Aniołów nieba i aniołów ziemi (kapłanów)", z którymi miały "współpracować, współcierpieć i współmodlić się". Na przełożoną generalną powołał ks. Kluczyński swą dawną penitentkę Bronisławę Stankowicz, będącą już członkinią Zgromadzenia Córek Serca Maryi.
W warunkach niewoli narodowej i kasaty zakonów w zaborze rosyjskim, stowarzyszenie pracowało w ukryciu. W pierwszym okresie jego istnienia siostry prowadziły działalność religijną, głównie wśród młodzieży. Gromadziły ją w prowadzonych przez siebie warsztatach rzemieślniczych, bursach, domach dla aspirantów do kapłaństwa lub na tajnych kompletach. Sprawowały opiekę nad dziećmi porzuconymi, umieszczając je w rodzinach katolickich w celu uchronienia przed prawosławiem.
Siostry włączyły się też do prac charytatywnych, prowadzonych przez organizacje społeczne i kościelne. Po 1905 roku katechizowały w kościołach i angażowały się w pracę oświatowo-wychowawczą w powstających jawnych szkołach i zakładach opiekuńczych. W tym okresie pracowały na terenie diecezji wileńskiej, mińskiej i mohylewskiej. W 1913 roku, za pontyfikatu papieża Piusa X, stowarzyszenie liczące 61 sióstr, zostało zatwierdzone przez Stolicę Apostolską jako zgromadzenie zakonne, bezhabitowe, ukryte, o ślubach prostych.
W czasie I wojny światowej utraciło dobrze rozwijające się placówki w Petersburgu i Mińsku Litewskim. W okresie międzywojennym siostry założyły 2 placówki w archidiecezji warszawskiej i 1 w krakowskiej. Zachowały nadal bezhabitowy i ukryty rodzaj życia zakonnego, w celu łatwiejszego zbliżenia się w pracy apostolskiej do ludzi świeckich. Występowały wówczas pod nazwą towarzystwa filantropijno-oświatowego ?Labor?, mającego opiekować się dziećmi, szczególnie dziewczętami, ich kształceniem religijnym i zawodowym. Towarzystwo "Labor" prowadziło jeszcze kilka placówek parafialnych i ośrodków pracy religijno-oświatowej przy wiejskich kaplicach. Zgodnie z myślą założyciela o współpracy ze świeckimi, założyły i prowadziły Koło Eucharystyczne.
W okresie II wojny światowej towarzystwo "Labor" zostało rozwiązane przez władze litewskie. Usunięte z domów i rozproszone, siostry pracowały w różnych instytucjach państwowych. W 1944 roku zorganizowały w Wilnie spółdzielnię krawiecką. Nie zrezygnowały jednak z posługi apostolskiej. Cały czas prowadziły katechezę przygotowującą dzieci do sakramentów. Uczyły też religii i innych przedmiotów na tajnych kompletach. Włączyły się w akcje charytatywne, m.in. wysyłanie paczek więźniom. Ukrywały w swoich domach osoby zagrożone lub szukały im bezpiecznego schroniska. W Wilnie szerzyły kult Miłosierdzia Bożego.
W latach 1945-1946 większość sióstr z Wileńszczyzny, wraz z przełożoną generalną, przyjechała w ramach repatriacji na teren PRL. Nadal zachowały ukryty rodzaj życia zakonnego. Założyły nowe domy w archidiecezji warszawskiej, krakowskiej, wrocławskiej i Białymstoku. Były to przeważnie placówki przykościelne. Siostry pracowały na plebaniach, w bibliotekach, sierocińcach i przedszkolach, a także katechizowały.
Na terenach włączonych do ZSSR pozostało tylko 35 sióstr. 20 z nich znalazło się w latach 1950-1956 w więzieniu, a potem w obozie na Syberii i Kazachstanie. Z obozów w latach 1955-1956 wróciły wszystkie siostry, które doczekały się nowych powołań. Obecnie na świecie działa kilkanaście domów. Siostry są w Polsce (m.in. w Warszawie, Gdyni, Saskiej Kępie, Falenicy), w Moskwie, Pradze, na Białorusi (m.in. w Mińsku, Baranowiczach), Ukrainie i w Afryce: Zairze, Rwandzie i in.
Abp Wincenty Kluczyński urodził się 30 września 1847 r. w Szarkowszczynie, w powiecie dziśnieńskim, dzisiejsza Białoruś, jako syn Karola i Franciszki z Korsaków. Po ukończeniu 6 klas w Dyneburgu studiował w latach 1865-67 w Seminarium Duchownym w Wilnie, w latach 1867-71 w Akademii Duchownej w Petersburgu, którą ukończył ze stopniem magistra teologii. W 1871 r. został wyświęcony na kapłana w Kownie. W latach 1871-98 był profesorem dogmatyki, potem teologii moralnej i Pisma Świętego w Seminarium Duchownym w Wilnie.
W 1883 r. został kanonikiem honorowym, a w 1886 r. kanonikiem rzeczywistym wileńskim. Od 1898 r. był asesorem, od 1906 r. członkiem Kolegium Rzymsko-Katolickiego w Petersburgu. W 1905 r. uzyskał doktorat z teologii. Pod naciskiem rządu rosyjskiego papież Pius X mianował go 7 kwietnia 1910 r. arcybiskupem metropolitą mohylowskim. W Wilnie odznaczył się jako działacz społeczno-religijny; założył w 1889 r. stowarzyszenie pomagające duchowieństwu w nauczaniu religii, patronował zakładaniu przytułków dla podrzutków. Jako arcybiskup kładł nacisk na wizytacje diecezji, bronił języka polskiego w nabożeństwach dodatkowych.
Niezgodna z poglądem rządu interpretacja manifestu tolerancyjnego z 1905 r. przez Arcybiskupa oraz jego stanowisko w sprawie małżeństw katolików z prawosławnymi sprawiły, że naraził się rządowi. Miał przeciw sobie i część kleru na skutek swego, nie zawsze taktownego postępowania. W kwietniu 1913 r. był w Rzymie, ale otrzymanych wówczas, prawdopodobnie, instrukcji papieskich nie był w stanie wprowadzić w życie i dlatego 11 października 1913 r. prosił Papieża o zwolnienie ze stanowiska metropolity.
Otrzymał je 21 lipca 1914 r., 6 sierpnia tegoż roku złożył rządy, 26 sierpnia został mianowany arcybiskupem tytularnym filippońskim. Od lutego 1915 r. przebywał na Krymie, potem na Kaukazie, zmarł na Krymie w Ałupce 10 lutego 1917 r.Pełna nazwa: Zgromadzenie Sióstr od Aniołów.
