Równe ćwierć wieku temu, 21 kwietnia 1993 roku wcielono w życie dekret Definitorium Generalnego Zakonu Karmelitów Bosych z 6 kwietnia tego samego roku, dokonujący podziału Polskiej Prowincji Zakonu Karmelitów Bosych pw. Ducha Świętego, na dwie prowincje: Krakowską pw. Ducha Świętego i Warszawską pw. Przenajświętszej Trójcy.
Upadek rządów komunistycznych, a przede wszystkim wzrost powołań do Zakonu w Polsce po beatyfikacji św. Rafała Kalinowskiego w 1983 r., otworzyły przed polskimi karmelitami bosymi nowe pola zaangażowań. Ciągle żywotna była posługa misyjna w Burundi i Rwandzie w Afryce, na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych podjęto się pracy apostolskiej w Czechosłowacji, na Białorusi i na Ukrainie, a nadto oprócz klasztoru w Munster k. Chicago, otwarto drugi polski klasztor w Stanach Zjednoczonych (w Koronie na Florydzie). Poszerzyło to bardzo obszar duszpasterskiego oddziaływania prowincji i równocześnie utrudniło administrowanie tak dużą ilością klasztorów przez jednego człowieka. Dlatego coraz częściej pojawiała się idea potrzeby podziału prowincji. Były nawet propozycje podziału nie na dwie niezależne prowincje, ale na trzy jednostki administracyjne, tj. na prowincję krakowską z klasztorami w Krakowie, Przemyślu, Czernej, Wadowicach, Zawoi, Kluszkowcach i Piotrkowicach, oraz semiprowincję poznańską (z klasztorami w Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu) i semiprowincję warszawską (z domami zakonnymi w Lublinie, Sopocie i Warszawie). Wie o tym dobrze o. Tadeusz Kujałowicz, ówczesny definitor generalny! Rysunek konturów Polski z naniesionym na nie stylowanym szkicem herbu Zakonu, mającym u podnóża proponowaną prowincję krakowską, a pod lewą belką krzyża semiprowincję poznańską, z prawej zaś swej strony semiprowincję warszawską, zachowany jest w archiwum generalnym (ksero zaś w prywatnym archiwum niżej podpisanego).
Ankieta przeprowadzona wśród zakonników, nakazana urzędowo w 1992 r. przez o. Benignusa Wanata, ostatniego ogólnopolskiego przełożonego prowincjalnego, i zrealizowana przez sekretarza prowincji, o. Grzegorza A. Malca, nie brała pod uwagę możliwości utworzenia trzech jednostek administracyjnych, ograniczając się do utworzenia dwóch samodzielnych, pełnoprawnych prowincji. Pytano m.in., czy podział ten ma być dokonany na „wschód i zachód”, by obie prowincje miały dostęp do gór i do morza, czy też na „północ i południe”. Zwyciężyła ta druga opcja, choć w nazewnictwie oficjalnym nie występują określenia północ (prowincja północna) i południe (prowincja południowa), ale nazwy nowych prowincji pochodzą od miast, w których znajdują się kurie prowincjalne.
Jak to precyzuje wspomniany dekret Definitorium Generalnego, Prowincja Krakowska objęła terytorium Metropolii Krakowskiej, Katowickiej, Częstochowskiej, Lubelskiej i Przemyskiej, natomiast Prowincja Warszawska terytorium Metropolii Warszawskiej, Gnieźnieńskiej, Poznańskiej, Wrocławskiej, Gdańskiej, Warmińskiej, Szczecińsko-Kamieńskiej, Białostockiej i Łódzkiej.
Prowincja Krakowska odziedziczyła tytulację i archiwum Prowincji Polskiej. W Prowincji Krakowskiej pozostał klasztor w Munster, a w Prowincji Warszawskiej klasztor w Koronie. Misje w Burundi i Rwandzie pozostały przy Prowincji Krakowskiej; ponadto Krakowskiej Prowincji zlecono troskę o rozwój Zakonu na Ukrainie i Słowacji, a Prowincji Warszawskiej na Białorusi i Litwie.
Obie prowincje postanowiły utworzyć własne domy formacyjne, tj. postulatu, nowicjatu i studentatów. Postanowiono równocześnie organizować regularne spotkania formacyjno-integracyjne dla kleryków i braci zakonnych obu prowincji, co jest owocnie realizowane. Mają też miejsce okresowe spotkania Zarządów obu Prowincji, podejmowane są wspólne wielopłaszczyznowe inicjatywy. W Krakowie działa Wydawnictwo Karmelitów Bosych, a w Poznaniu Wydawnictwo „Flos Carmeli”; w Krakowie też znany jest Karmelitański Instytut Duchowości, a w Poznaniu Instytut „Carmelitanum”. Klerycy obu prowincji wydają płyty z chorałami karmelitańskimi, zakonnicy jednej i drugiej prowincji zapraszani są wzajemnie z wykładami, konferencjami, rekolekcjami i dniami skupienia. Współpracują z klasztorami męskimi i ze sobą i wspomagają się nawzajem Klasztory Sióstr Karmelitanek Bosych leżących na terenach obu prowincji. Słowem, kwitnie panekumenizm karmelitański, jesteśmy nadal razem, w tym samym Kościele, Zakonie, Ojczyźnie, choć równocześnie osobno, bo w niezależnych, autonomicznych prowincjach zakonnych.
o. Szczepan T. Praśkiewicz OCD
Za: karmel.pl.
