Celem prezentowanego opracowania o. Jakuba Waszkowiaka OFM – “Prawo o ołtarzu w Pięcioksięgu w świetle odkryć archeologicznych”, była próba dokonania analizy «Prawa o ołtarzu» w Pięcioksięgu (Wj 20, 24-26; 27, 1-8; Pwp 27, 5-7), w świetle odkryć archeologicznych.
Autor stara się wykazać czy opisy, które znajdujemy na kartach Pisma Świętego określające jak ołtarz całopalny powinien być wykonany, współgrają z ołtarzami izraelskimi i być może kananejskimi odkrytymi przez archeologów na terenie Kanaanu, czy też nie. Ponadto, stara się odpowiedzieć na pytanie, czy na podstawie odnalezionych ołtarzy można dostrzec wpływ religii kananejskiej na kształtowanie się kultu ofiar w starożytnym Izraelu.
Na początku zostały w sposób pobieżny przedstawione podobieństwa i różnice dotyczące kultu składania ofiar na starożytnym Bliskich Wschodzie. Zostały opisane praktyki dotyczące składania ofiar ludów żyjących na terenie Mezopotamii, Hatti, Egiptu oraz Kanaanu. W efekcie można było wyraźnie zauważyć, że na terenie całego Bliskiego Wschodu są odnotowane ślady praktyk zabijania zwierząt na ofiary składane bożkom. Jednakże, tylko i wyłącznie na terenie Kanaanu były one spalane, co stanowiło znaczącą różnicę. Po tej analizie, zostały przedstawione różnego rodzaju formy ofiar składanych przez izraelitów.
Drugi rozdział dotyczy wyłącznie odkryć archeologicznych. Zostały przedstawione kolejno wszystkie ołtarze całopalne najpierw kananejskie z okresu brązu odkryte w takich miejscach jak: Megiddo, Khirbet Zeiraquon, Tel Arad, Nahariyah, Gezer, Chazor, Bet Szean, Sychem, Amman, Tell El Dab’a, a następnie ołtarze całopalne izraelskie pochodzące z okresu żelaza odnalezione w: Beer-Szeba, Tel Arad, Góra Ebal oraz w Tel Dan.
W trzeciej części została dokonana analiza krytyczna poszczególnych fragmentów z Pięcioksięgu dotyczących «Prawa o ołtarzu» (Wj 20, 24-26; 27, 1-8; Pwp 27, 5-7). Z analizy tej wynika, że najstarszym, pochodzącym z VIII w. przed Chr., jest fragment z Wj 20, 24-26, który mówi o ołtarzu z «ziemi» oraz z «kamieni». Ołtarz z Góry Ebal opisany w Pwp 27, 5-7 jest nieco młodszy (VII w. przed Chr.), wspominający już tylko o ołtarzu z «kamieni». Autor podkreśla, że jest zasadnicza różnica pomiędzy ołtarzem z kamieni opisanym w Wj 20, 24-25, a Pwp 27, 5-7. Polega ona na tym, że w Wj 20, 25 jest wyraźnie zaznaczone, iż ołtarz nie powinien być budowany z kamieni ociosanych (tyzIG”), natomiast w Pwp 27, 6 ten nakaz nie jest już tak oczywisty, gdyż termin ~lev’ może oznaczać, że kamienie mają być całe, czyli nieociosane, lub ociosane, ale dobrze zrobione, doskonałe. Opis ołtarza zrobionego z drzewa akacjowego opisanego w Wj 27, 1-8, jest skomponowany najpóźniej, przypisywany redakcji kapłańskiej. Pomimo, iż znajdujemy tam najwięcej szczegółów odnośnie wyglądu samego ołtarza, to uczeni są raczej zgodni, że prawdopodobnie nigdy on w rzeczywistości nie istniał.
W ostatniej, czwartej części, autor dokonał analizy porównawczej pomiędzy odkryciami archeologicznymi a tekstem Pisma św. (Wj 20, 24-26; 27, 1-8; Pwp 27, 5-7). W efekcie można było wyraźnie zauważyć, że jedynie dwa ołtarze całopalne izraelskie korespondują z tekstem Pisma Święte (ołtarz z Góry Ebal = Pwp 27, 5-7; oraz z Tel Arad = Wj 20, 24-26), pozostałe mniej lub bardziej różnią się od opisów, które znajdujemy w Pięcioksięgu. Na koniec warto podkreślić, że ołtarz kananejski z okresu brązu odnaleziony w Tel Arad również doskonale wpisuje się w opis Prawa o ołtarzu z Wj 20, 24-26. Jest to jeden z argumentów na poparcie teorii, że starożytny Izrael w jakiejś mierze przejął formę kultu składania ofiar od Kananejczyków.
