18 października 1868 roku w Algierii, w północnej Afryce, został otwarty pierwszy nowicjat Zgromadzenia Misjonarzy Afryki. Nowicjat rozpoczęło siedmiu kandydatów. Pierwszym mistrzem nowicjatu był Jezuita o. Vincent, a takie otrzymał wskazówki od naszego założyciela kard. Lavigerie: „Idź ojcze, niech błogosławieństwo Boga będzie z tobą. Kształć apostołów, zgodnie ze wskazówkami nowicjatu twojego zgromadzenia. Z jedną różnicą, daj im więcej czasu na naukę (…) Święci, potrzebuję świętych. Wrzuć ich do formy św. Ignacego i niech będą jak laska w ręku staruszka, by mu służyć w każdym miejscu i w każdym celu.” Tą regułę przypominał swoim duchowym synom bardzo często. Ten dzień jest oficjalnym początkiem naszego Zgromadzenia, które w tym roku obchodzi 150 rocznicę powstania. Rok później 9 września 1869 roku rozpoczął się nowicjat Sióstr Białych. Rok Jubileuszowy rozpoczęliśmy dzisiaj 8 grudnia w święto patronalne Ojców Białych, a zakończy się rok później 8 grudnia 2019 roku.
Lavigerie został mianowany kardynałem w 1882 roku. Przez długi czas myślał o działalności misyjnej na tym wciąż nieznanym kontynencie afrykańskim, który był eksplorowany i coraz bardziej rozgrabiany geograficznie i politycznie przez rządy kolonialne. Przekonanie arcybiskupa Algieru było jasne: z jednej strony Ewangelia miała zostać sprowadzona do Afryki przez wspólnotę misjonarzy; z drugiej strony misjonarze byliby jedynie inicjatorami, którzy mają przygotować drogę dla Dobrej Nowiny. Gdziekolwiek byliby wysyłani: powinni najpierw nauczyć się języka mieszkańców i zrozumieć ich kulturę. Chrzest był dozwolony tylko dla dorosłych, którzy w wolności zdecydowali się zostać chrześcijanami i zaakceptowali kilka lat przygotowań w katechumenacie Dla abp. Lavigerie, który z wykształcenia był historykiem, powodem niepowodzeń wielu poprzednich misji było spieszenie się do natychmiastowego głoszenia ewangelii.
Z początku, z pewnymi wyjątkami, Afrykańczycy nie byli przyjmowani do Zgromadzenia Misjonarzy Afryki z powodu koncepcji misji „Białych Ojców”: kandydaci do kapłaństwa mieli tworzyć miejscowe duchowieństwo diecezjalne i zakonne. W ten sposób Misjonarze Afryki przyczyniali się, w wierności swojemu charyzmatowi, do narodzin dynamicznego Kościoła lokalnego, faworyzując afrykańskie wspólnoty religijne. Ten sam proces był kontynuowany przez Siostry Białe: które założyły ponad 22 żeńskie zakony. Afrykańczycy mogą i powinny być tymi, którzy głoszą Ewangelię i żyją nią w „stylu afrykańskim”. To podstawowe przekonanie wciąż inspiruje dzisiaj Misjonarzy Afryki.
Jednym z ważnych kryteriów Misjonarzy Afryki jest nasza obecność w świecie muzułmańskim. Jest to naturalnie oczywiste od pierwszego zaangażowania w Algierze i Kartaginie. Do tej pory Ojcowie Biali pozostali wierni tej opcji żywego i chrześcijańskiego świadectwa dla muzułmanów. Promują aktywną empatię w świecie islamskim, zarówno w Afryce, jak i w innych regionach. Spora liczba Ojców Białych uważa dialog z muzułmanami za jeden z czynników powołania misyjnego.
Od 1878 roku Misjonarze Afryki są obecni w bazylice św. Anny w Jerozolimie. Nasz założyciel na długo przed soborem myślał o ekumenizmie. Chcemy pozostać wierni temu zobowiązaniu na przyszłość. W Jerozolimie Ojcowie Biali prowadzili seminarium mające na celu wyszkolenie duchowieństwa obrządku melchickiego przez wiele lat. Misjonarze Afryki zostali zaproszeni do Etiopii przez biskupa obrządku etiopskiego, który widział dzieło misjonarzy w Jerozolimie i był pod wrażeniem ich szacunku dla obrządków orientalnych. Również w Etiopii powierzono Ojcom Białym formację duchowieństwa koptyjskiego.
Od samego początku kardynał Lavigerie pragnął aby misjonarze żyli we wspólnotach międzynarodowych, ponieważ według jego opinii reprezentowały one bardziej wierny obraz chrześcijaństwa. Polacy również znaleźli drogę do Ojców Białych. Już w 1895 wstąpił brat Franciszek Grzybowski z diecezji poznańskiej. Delegacja Misjonarzy Afryki wzięła udział w I Ogólnopolskim Kongresie Misyjnym w Poznaniu w 1938 roku. Był to wstęp do założenia wspólnoty Ojców Białych w Polsce. Niestety plany te pokrzyżował wybuch II wojny światowej. Dopiero w 1985 roku udało się założyć pierwszą wspólnotę Ojców w Lublinie. Od ponad 30 lat nasza obecność w Polsce jest związana z parafią św. Stanisława w Lublinie, z którą pragniemy się dzielić naszym misyjnym charyzmatem.
W tym roku Jubileuszu spoglądamy na przeszłość z wdzięcznością, na wielkie dzieła dokonane przez naszych poprzedników na kontynencie afrykańskim. Wielu współbraci, od samego początku 6388 misjonarzy w tym 26 Polaków, odpowiedziało pozytywnie na wezwanie Boga i przekroczyło morze, aby oddać się służbie ich afrykańskim braciom i siostrom. Wspólnoty chrześcijańskie powstały w wielu afrykańskich krajach. Kościoły te mają ugruntowaną pozycję z licznym duchowieństwem, które z kolei teraz stają się misjonarzami i to nie tylko w Afryce. Żyjemy chwilę obecną z pasją. Misjonarze kontynuują swoją misję dzieląc się wiedzą, znajomością języków i kultur. Nadal świadczą o Ewangelii swoją pasją do Chrystusa, do Afryki, troszcząc się o człowieka na peryferiach Kościoła. Jubileusz przypomina nam również, że mamy patrzeć w przyszłość z nadzieją. W tym roku 1210 misjonarzy kontynuuje misję Chrystusa, wierni charyzmatowi Zgromadzenia, a formację na różnych etapach kontynuuje 480 kleryków, w tym 3 z Polski.
Za te 150 lat chcemy wspólnie zaśpiewać Te Deum.
