15 stycznia 2009 r. skończył się Rok Jubileuszowy zakonu werbistów. w tym dniu przypadła 100. rocznica śmierci św. Arnolda Jannsena, wielkiego animatora misji katolickich w XIX wieku, orędownika pojednania rozdzielonych chrześcijan, pioniera katolickiego apostolstwa pracy i apostolstwa ludzi świeckich.
„Jeżeli ufamy Bogu i robimy to, co do nas należy, wtedy On nie pozwoli nam zginąć” – mówił święty założyciel trzech zgromadzeń misyjnych: – Zgromadzenia Słowa Bożego (Societas Verbi Divini- werbistów), Zgromadzenia Sióstr Służebnic Ducha Świętego oraz Sióstr Służebnic Ducha Świętego od Wieczystej Adoracji.
Arnold Janssen urodził się 5 listopada 1837 r. w Goch w Nadrenii. Studiował filozofię, matematykę i nauki przyrodnicze w Münster i Bonn, po których ukończeniu był nauczycielem gimnazjalnym i pomagał w duszpasterstwie parafialnym. Po dodatkowych studiach teologicznych w 1857 r. przyjął święcenia kapłańskie w Münster.
Działał w Apostolstwie Modlitwy, będąc jego dyrektorem w diecezji Münster. Pozbawiony możliwości nauczania na skutek antykościelnych ustaw Kulturkampfu, przeniósł się do Steyl w Holandii, gdzie 8 września 1875 r., w kilka miesięcy po wydanym przez Prusy zakazie działalności zakonów, wraz z trzema współpracownikami założył "pierwszy dom misyjny dla Niemców, Austriaków i Holendrów". Był też kapelanem urszulanek unii rzymskiej w Kempen. Wiele podróżował interesując się problemami religijno-społecznymi katolików i innych wyznań chrześcijańskich. Poznawał możliwości wzajemnego ich zbliżenia, a także prowadzenia rekolekcji i misji.
Dla szerzenia tych celów założył w 1874 r. czasopismo "Kleiner Herz-Jesu Bote" (Mały posłaniec Serca Jezusowego), a w 1878 r. – wychodzący do dziś miesięcznik "Stadt Gottes" (Miasto Boże). W Steyl mógł zrealizować swój plan przygotowywania księży do pracy na misjach zagranicznych.
Osiedlenie w Steyl przyjmuje się jako początek działalności misyjnego Zgromadzenie Słowa Bożego. W 1889 r. Janssen powołał do życia misyjne zgromadzenie żeńskie Służebniczek Ducha Świętego, w siedem lat później – klauzurowe zgromadzenie służebnic Ducha Świętego od Wieczystej Adoracji (adoratorki). Dwaj pierwsi misjonarze zostali wysłani do Chin w 1879 r. ; jednym z nich był Josef Freinademetz, beatyfikowany i kanonizowany wraz z Arnoldem Janssenem.
Pierwsze placówki werbistów w Chinach postały w 1882 r., następnie w Argentynie (1889), Togo (1892), Brazylii (1895), Nowej Gwinei (1896), Chile (1900), Stanach Zjednoczonych (1905), Japonii (1905), Paragwaju (1908) i na Filipinach (1908). Zgromadzenie szybko się rozszerzało, kolejne placówki powstały w Rzymie, Mödling koło Wiednia, w Bischofshofen, w St. Wendel (Niemcy) oraz w Nysie, dokąd werbiści przybyli w 1892 r. zakładając dom misyjny Świętego Krzyża.
Jesienią 1889 r. w austriackim Mödling Arnold Janssen założył Dom Misyjny św. Gabriela. Aby mogło do tego dojść, przyjął obywatelstwo austriackie. Wkrótce "St. Gabriel" rozwinął się i do dziś działa tam centralne seminarium misyjne werbistów. Wspiera go inne seminarium – w niemieckim St. Augustin koło Bonn. Kształcą one misjonarzy dla Azji wschodnie i południowej, Afryki oraz obu Ameryk.
Wybrany na 1. kapitule generalnej w 1884 r. dożywotnim przełożonym generalnym Arnold Janssen zredagował reguły dla werbistów (zatwierdzone w 1900 r. przez papieża). Ukierunkował zgromadzenie przede wszystkim na misje zagraniczne, także na studia etnologiczne, misjologiczne i etnograficzne.
Beatyfikowany 19 października 1975 r., przez Pawła VI, a kanonizowany przez Jana Pawła II 3 października w 2003 roku, założyciel werbistów był pionierem akcji ekumenicznej, rekolekcji zamkniętych, angażowania do współpracy laikatu oraz włączania w działalność misyjną środków przekazu. Szczególny nacisk kładł na inkulturację Ewangelii i dialog religii. Wielkie znaczenie przykładał do tego, by zakonnicy z jego zgromadzenia w krajach, w których pracują angażowali się w działalność socjalną na rzecz najbiedniejszych w szkołach, szpitalach i zakładach pracy. W ten sposób werbiści realizują tzw. dialog w czterech płaszczyznach: z biednymi, poszukującymi, z kulturami i religiami.
Arnold Janssen zmarł 15 stycznia 1909 r. w Steyl. Jego wspomnienie obchodzone jest w Kościele 15 stycznia. Obecnie w ponad 60 krajach świata pracuje ponad 6 tys. werbistów oraz ok. 4 tys. sióstr werbistek. Z tego zgromadzenia wywodzi się również wielu biskupów. Arnold Jannsen jest pierwszym świętym założycielem zakonu z Niemiec.
Gdy umierał, "wyszło już do świata" 332 ojców, 187 braci i 211 sióstr misjonarek. Tylko w Chinach w ciągu pierwszych 30 lat pracy misyjnej, liczba chrześcijan wzrosła do kilkudziesięciu tysięcy. Obecnie rodzina zakonna werbistów liczy ponad 10 tysięcy sióstr i braci z ok. 70 narodowości. Najwybitniejszym polskim werbistą jest zmarły w 2006 roku ks. Marian Żelazek, który pracował na misjach w Indiach przez 56 lat. W 2007 r. misjonarz został uhonorowany przez Senat RP, który specjalną uchwałą uznał ojca Mariana Żelazka „za wzór Polaka przełamującego bariery między ludźmi w duchu chrześcijańskiego ekumenizmu i uniwersalizmu”.
Od czasu przemian politycznych 1989 roku werbiści wzmocnili też swoją pracę w Europie Wschodniej: na Białorusi, Ukrainie, w Rumunii i Mołdawii. Są to dla nich tereny nowe nie tylko pod względem geograficznym, ale także tematycznym , gdyż w tym regionie poświęcają się głównie opiece nad ludźmi starymi i chorymi, działalności oświatowej i naukowej, rozwijają projekty ochrony środowiska. Werbiści opiekują się także licznymi w tych krajach narkomanami, ofiarami AIDS, dziećmi ulicy, robotnikami gościnnymi i azylantami.
za: www.niedziela.pl
