„Kapłan i duszpasterstwo w świecie cyfrowym: nowe media w służbie Słowa” – to hasło 44. Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu i orędzia, jakie Benedykt XVI skierował do Kościoła z tej okazji. „Duszpasterstwo świata cyfrowego musi ukazywać ludziom naszych czasów oraz zagubionej dzisiejszej ludzkości, że Bóg jest blisko: że w Chrystusie wszyscy należymy do siebie nawzajem” – czytamy w orędziu.
Franciszka Salezego, jednego z patronów dziennikarzy, papież ogłasza
orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Przez Kościoły
lokalne jest on zazwyczaj obchodzony w niedzielę poprzedzającą
uroczystość Zesłania Ducha Świętego, która w tym roku przypada 16 maja.
Kościół w Polsce będzie go obchodził 19 września.
Ojciec Święty
zwraca uwagę, że korzystając ze środków społecznego przekazu kapłan
może ukazywać życie Kościoła i „pomagać dzisiejszym ludziom odkrywać
oblicze Chrystusa, łącząc właściwe i kompetentne korzystanie z tych
narzędzi… z solidnym przygotowaniem teologicznym i wyraźną kapłańską
duchowością, podsycaną przez stałą rozmowę z Panem”.
W kontakcie
ze światem cyfrowym, zauważa papież, powinien ukazać „swe konsekrowane
serce, ażeby wnieść duszę nie tylko w swoje duszpasterskie zadanie, ale
również w nieprzerwany strumień ‘sieci’”. Innymi słowy, czytamy w
papieskim orędziu, „duszpasterstwo świata cyfrowego musi ukazywać
ludziom naszych czasów oraz zagubionej dzisiejszej ludzkości, że Bóg
jest blisko: że w Chrystusie wszyscy należymy do siebie nawzajem”.
„Zadaniem
tych, którzy jako osoby konsekrowane działają w mediach, jest
przygotowanie drogi dla nowych spotkań, gwarantując zawsze jakość
ludzkiego kontaktu oraz troskę o osoby i ich prawdziwe duchowe
potrzeby; oferując ludziom żyjącym w tych naszych ‘cyfrowych’ czasach
znaki niezbędne do poznania Pana oraz do zbliżenia się do Słowa Bożego,
które zbawia i sprzyja integralnemu rozwojowi człowieka” – czytamy w
orędziu.
Papież zwraca uwagę, że “duszpasterstwo w świecie
cyfrowym powinno brać pod uwagę także tych, którzy nie wierzą, są
nieufni i mają w sercu nie tylko chwilowe pragnienie absolutu i
prawdy". Przypomina też, że "nowe środki pozwalają nawiązać kontakt z
wyznawcami innych religii, z niewierzącymi i z osobami wszystkich
kultur”. Benedykt XVI podkreśla, że stanowią one jednak przede
wszystkim wielką szansę dla wierzących, a „żadna droga nie powinna i
nie może być zaniechana przez tego, kto chce być coraz bliższy
człowiekowi”.
Serwis KAI
Orędzie Benedykta XVI na 44. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu
Drodzy bracia i siostry,
najbliższego Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu – „Kapłan i
duszpasterstwo w świecie cyfrowym: nowe media w służbie Słowa” –
wpisuje się szczęśliwie w drogę Roku Kapłańskiego i wysuwa na pierwszy
plan refleksję na temat rozległej i delikatnej dziedziny
duszpasterstwa, jaką jest komunikacja i świat cyfrowy, w którym czekają
na kapłana nowe możliwości pełnienia właściwej posługi Słowa i Słowu.
Nowoczesne środki przekazu dawno już stały się częścią zwykłych
narzędzi wypowiadania się wspólnot kościelnych, nawiązywania kontaktu z
własnym terenem i wprowadzania bardzo często form dialogu o szerszym
zasięgu, jednakże ich coraz większe ostatnio szerzenie się i ich
znaczący wpływ sprawiają, że stają się one coraz ważniejsze i
użyteczniejsze w posłudze kapłańskiej.
Pierwszorzędnym zadaniem
kapłana jest głoszenie Chrystusa, Słowa Boga, który stał się ciałem i
przekazywanie wielorakiej łaski Bożej, niosącej zbawienie przez
Sakramenty. Powołany przez Słowo Kościół jest znakiem i narzędziem
wspólnoty, jaką Bóg realizuje z człowiekiem i którą każdy kapłan
powołany jest budować w Nim i z Nim. Na tym polega najwyższa godność i
piękno posłannictwa kapłańskiego, w ma się urzeczywistniać w sposób
uprzywilejowany to, co stwierdza św. Paweł: „Wszak mówi Pismo: Żaden,
kto wierzy w Niego, nie będzie zawstydzony… Albowiem każdy, kto
wezwie imienia Pańskiego, będzie zbawiony. Jakże więc mieli wzywać
Tego, w którego nie uwierzyli? Jakże mieli uwierzyć w Tego, którego nie
słyszeli? Jakże mieli usłyszeć, gdy im nikt nie głosił? Jakże mogliby
im głosić, jeśliby nie zostali posłani? ” (Rz 10,11.13-15).
Aby
udzielić właściwych odpowiedzi na te pytania w ramach wielkich przemian
kulturowych, szczególnie odczuwalnych w świecie młodzieżowym, drogi
komunikowania się, otwarte przez zdobycze technologii, są już
niezbędnym narzędziem. Albowiem świat cyfrowy, oddając do dyspozycji
środki, umożliwiające niemal nieskończoną zdolność wyrazu, otwiera
wielkie perspektywy i aktualizacje dla Pawłowego wezwania: „Biada mi,
gdybym nie głosił Ewangelii!” (1 Kor 9, 16). Toteż wraz z ich
rozpowszechnieniem odpowiedzialność za głoszenie nie tylko wzrasta, ale
staje się coraz pilniejsza i wymaga bardziej uzasadnionego i
skuteczniejszego zaangażowania. W związku z tym kapłan znajduje się
niejako na początku „nowej historii”, ponieważ im bardziej nowoczesne
technologie tworzyć będą coraz intensywniejsze związki, a świat cyfrowy
poszerzy swoje granice, tym bardziej kapłan będzie powołany do
osobistego zajęcia się nim duszpastersko, pomnażając swe zaangażowanie,
aby zaprząc media na służbę Słowa.
Jednakże rozpowszechniona
wielomedialność i urozmaicona „klawiatura” tejże komunikacji mogą
pociągać za sobą niebezpieczeństwo użytku podyktowanego głównie zwykłą
potrzebą zaznaczenia swej obecności i błędnego uważania sieci jedynie
jako przestrzeni, którą należy zająć. Tymczasem od kapłanów wymaga się
zdolności do obecności w świecie cyfrowym przy stałej wierności orędziu
ewangelicznemu, aby odgrywali właściwą im rolę animatorów wspólnot,
które wypowiadają się już coraz częściej przez liczne „głosy”
pochodzące ze świata cyfrowego i aby głosili Ewangelię, wykorzystując,
obok tradycyjnych narzędzi, możliwości nowej generacji środków
audiowizualnych (zdjęcia, wideo, animacja, blog, strony web), które
stanowią nieznane dotychczas okazje do dialogu i środki użyteczne także
dla ewangelizacji i katechezy.
Za pośrednictwem nowoczesnych
środków przekazu kapłan będzie mógł ukazywać życie Kościoła i pomagać
ludziom dzisiejszym odkrywać oblicze Chrystusa, łącząc właściwe i
kompetentne korzystanie z tych narzędzi, nabyte także w okresie
formacji, z solidnym przygotowaniem teologicznym i mocną duchowością
kapłańską, ożywianą przez ciągłą rozmowę z Panem. Bardziej aniżeli
wprawną rękę pracownika mediów kapłan w zetknięciu ze światem cyfrowym
powinien ukazać swe konsekrowane serce, aby wnieść ducha nie tylko w
swoje zaangażowanie duszpasterskie, ale również w nieprzerwany
komunikacyjny strumień „sieci”.
Również w świecie cyfrowym
powinno być widać, że pełna miłości zatroskanie o nas Boga w Chrystusie
nie jest czymś należącym do przeszłości ani nawet erudycyjną teorią,
lecz całkowicie konkretną i aktualną rzeczywistością. Duszpasterstwo w
świecie cyfrowym powinno bowiem ukazać ludziom naszych czasów i
zagubionej dzisiejszej ludzkości, że „Bóg jest bliski; że w Chrystusie
wszyscy należymy do siebie nawzajem” (Benedykt XVI, Przemówienie do
Kurii Rzymskiej z okazji składania życzeń bożonarodzeniowych:
L’Osservatore Romano, 21-22 grudnia 2009, p. 6).
Któż lepiej od
męża Bożego może rozwinąć i wprowadzić w życie, dzięki swym
kompetencjom w zakresie nowych środków cyfrowych, duszpasterstwo, które
uczyni żywym i aktualnym Boga w dzisiejszej rzeczywistości i ukaże
religijną mądrość przeszłości jako bogactwo, z którego należy czerpać,
aby godnie przeżywać dzień dzisiejszy i w sposób właściwy budować
przyszłość? Zadaniem tego, kto jako osoba konsekrowana działa w
mediach, jest torowanie drogi nowym spotkaniom, zapewniając zawsze
wysoką jakość ludzkiego kontaktu oraz troskę o osoby i ich prawdziwe
potrzeby duchowe; dając ludziom, żyjącym w tych naszych „cyfrowych”
czasach, znaki niezbędne do rozpoznania Pana; umożliwiając im
wychowywanie się do oczekiwania i nadziei oraz zbliżenia się do Słowa
Bożego, które zbawia i sprzyja integralnemu rozwojowi człowieka. W ten
sposób będzie ono mogło wypłynąć na głębię pośród niezliczonych
rozdroży, jakie tworzy gęsty splot autostrad biegnących w
cyberprzestrzeni i potwierdzić prawo obywatelstwa Boga w każdej epoce,
aby przez nowe formy porozumienia mógł On podążać naprzód drogami miast
i zatrzymywać się na progach domów i serc, by raz jeszcze powiedzieć:
„Oto stoję u drzwi i kołaczę: jeśli kto posłyszy mój głos i drzwi
otworzy, wejdę do niego i będę z nim wieczerzał, a on ze Mną” (Ap 3,20).
W
orędziu ubiegłorocznym zachęcałem odpowiedzialnych za procesy
komunikacji do wspierania kultury szacunku dla godności i wartości
osoby ludzkiej. Jest to jedna z dróg, na których Kościół jest wezwany
do pełnienia „diakonii kultury” na dzisiejszym „kontynencie cyfrowym”.
Z Ewangelią w dłoniach i w sercu należy powtórzyć, że nadszedł czas, by
nadal przygotowywać drogi prowadzące do Słowa Bożego, nie zapominając o
okazywaniu szczególnej troski tym, którzy poszukują, co więcej –
starając się podsycać ją jako pierwszy krok ewangelizacji.
Duszpasterstwo świata cyfrowego powołane jest bowiem po to, aby brać
pod uwagę również tych, którzy nie wierzą, są nieufni i mają w sercu
głębokie, niewypowiedziane pragnienie absolutu i prawdy, ponieważ nowe
środki pozwalają nawiązywać kontakt z wyznawcami wszystkich religii, z
niewierzącymi i z osobami wszelkich kultur. Tak jak prorok Izajasz
potrafił wyobrazić sobie dom modlitwy dla wszystkich narodów (por. Iz
56, 7), można chyba przyjąć, że sieć może być miejscem – niczym
„dziedziniec pogan” w Świątyni jerozolimskiej – również dla tych,
którzy Boga jeszcze nie poznali?
Rozwój nowych technologii i w
swoim wymiarze całościowym cały świat cyfrowy stanowi wielkie bogactwo
dla ludzkości jako takiej i dla człowieka w wyjątkowości jego bytu oraz
bodziec do konfrontacji i dialogu. Jednocześnie jednak jawią się one
również jako wielka szansa dla wierzących. Żadna droga bowiem nie może
i nie powinna być zaniedbana przez tego, kto w imię zmartwychwstałego
Chrystusa zobowiązuje się być coraz bliżej człowieka. Dlatego nowe
media dają przede wszystkim kapłanom stale nowe i z duszpasterskiego
punktu widzenia nieograniczone perspektywy, które mobilizują ich do
tego, aby docenić powszechny wymiar Kościoła; do budowania szerokiej i
konkretnej wspólnoty; do bycia w dzisiejszym świecie świadkami życia
wciąż nowego, rodzącego się ze słuchania Ewangelii Jezusa, Syna
przedwiecznego, który przybył pośród nas, by nas zbawić. Nie należy
jednak zapominać, że owocność posługi kapłańskiej pochodzi przede
wszystkim od Chrystusa, spotykanego i słuchanego w modlitwie;
głoszonego przepowiadaniem i świadectwem życia; poznawanego, miłowanego
i celebrowanego w Sakramentach, przede wszystkim Najświętszej
Eucharystii i Pojednania.
Raz jeszcze wzywam was, najdrożsi
kapłani, do uchwycenia z mądrością tych szczególnych możliwości, jakie
daje współczesna komunikacja. Niech Pan uczyni z was zapalonych
głosicieli dobrej nowiny także na nowej „agorze”, jaką tworzą
dzisiejsze środki przekazu.
Z tymi życzeniami przywołuję na was
opieki Matki Bożej i świętego Proboszcza z Ars oraz z miłością udzielam
każdemu Błogosławieństwa Apostolskiego.
Watykan, dnia 24 stycznia 2010 roku, święto św. Franciszka Salezego
