Decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego uroczysta inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa 2013 będzie miała miejsce w Opactwie Cysterskim w Wąchocku w dniach 7-8 września.
W programie dwudniowych uroczystości znalazły się m.in.: uroczysta Msza św. w intencji Ojczyzny i bohaterów, wykład prof. Ewy Łużynieckiej połączony z oprowadzaniem po opactwie, koncerty, warsztaty, wycieczki edukacyjne, targi rękodzieła, a także liczne pokazy grup rekonstrukcyjnych związany m.in. z powstaniem 1863 r.
O wyborze miejsca otwarcia zadecydowały przede wszystkim walory architektoniczne obiektu, który został zbudowany na przełomie XII i XIII w. Klasztor jest bowiem jednym z najpiękniejszych i najcenniejszych przykładów architektury romańskiej w Polsce. Fundatorem opactwa był w 1179 r. biskup krakowski Gedeon (Gedko).
Przepiękny kościół pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Floriana wzniesiono na przełomie XII i XIII w. Jest to znakomity przykład niespotykanej gdzie indziej w Polsce architektury realizującej surową regułę cysterską. W obrębie gmachu klasztornego, przekształconego w XVII w. w stylu barokowym, zachowało się wiele pomieszczeń zbudowanych jeszcze w czasach średniowiecznych – kapitularz (określany przez specjalistów jako idealnie zachowane wnętrze romańskie), armarium, fraternia, dormitorium oraz refektarz z bogatą kamieniarką romańską.
O wyborze miejsca zadecydowały również wielkie tradycje patriotyczne i niepodległościowe samego opactwa i miasta oraz wpływ jaki cystersi wywarli na gospodarczy rozwoju regionu dający początek staropolskiemu zagłębiu hutniczemu.
Program ogólnopolskiego otwarcia EDD zostanie zorganizowany przy ogromnym zaangażowaniu władz Wąchocka. Planowane są m.in.: uroczysta Msza św. w intencji Ojczyzny i bohaterów, wykład prof. Ewy Łużynieckiej połączony z oprowadzaniem po opactwie, koncert, warsztaty, wycieczki edukacyjne, targi rękodzieła, a także – cieszący się popularnością wśród mieszkańców – pokaz grup rekonstrukcyjnych związany m.in. z powstaniem 1863 r.
Inauguracja EDD zorganizowana na terenie Opactwa OO. Cystersów w Wąchocku, mamy nadzieję, podkreśli znaczenie dla kultury polskiej dziedzictwa klasztoru, tak bardzo związanego z losami Narodu. Będzie też wyróżnieniem dla całego regionu staropolskiego Gór Świętokrzyskich i pozwoli zwrócić uwagę opinii publicznej na ogromny trud jaki cystersi i w ogóle polskie zakony wkładają w utrzymanie zabytkowych zabudowań klasztornych.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM OBCHODÓW INAUGURACJI EDD 2013
7 września 2013
godz. 12.00 – Msza św. pod przewodnictwem o. dr Piotra Chojnackiego OCist, Opata Prezesa Polskiej Kongregacji Zakonu Cysterskiego z udziałem Opatów cysterskich
godz. 13.00 – uroczyste otwarcie EDD 2013 – okolicznościowe przemówienia
godz. 13.30 – wykład prof. Ewy Łużynieckiej połączony z oprowadzaniem po opactwie cystersów w Wąchocku;
godz. 14.15; 15.15; 16.15 – zwiedzanie z przewodnikiem Muzeum Ojców Cystersów i opactwa łącznie z klauzurą (także w niedzielę 8 września)
godz. 14.30 – rekonstrukcje historyczne:
* obozowisko łowców z epoki kamienia Rezerwatu Archeologicznego „Rydno” – prezentacja szałasów, narzędzi, strojów, uzbrojenia, ozdób;
* pokaz rycerski Chorągwi Ziemi Sandomierskiej obrazujący kulturę wieków średnich;
* pokaz oddziałów powstańczych 1863 – Żuławi Śmierci przybliżenie strojów i uzbrojenia oddziału z czasów powstania styczniowego, pokaz sposobów walki, rekonstrukcja ataku powstańców na pozycje wroga, rekonstrukcja bitwy pod Grochowiskami;
* rekonstrukcja obozu powstańczego M. Langiewicza w Wąchocku. Pokazanie przygotowania uzbrojenia – kucie kos i obsadzanie na sztorc, przygotowywanie odezwy i powielanie jej w drukarni polowej, przygotowywanie powstańczej strawy, ambulans, orkiestra dęta
godz. 15.20 – festyn – wystawa rękodzieła
godz. 17.00 – koncert „Każdemu marzy się wolność” w 150. rocznicę Powstania Styczniowego w wykonaniu Wiesława Ochmana, Dominika Sutowicza i Jerzego Zelnika
Wydarzenia towarzyszące:
godz. 14.00-18.00 – zwiedzanie kościołów drewnianych w pobliskich Ratajach i Parszowie
godz. 15.00 – wycieczka edukacyjna z przewodnikiem w wąwozie Rocław
godz. 15.00 – wycieczka autokarowa do Ekomuzeumw Starachowicach (dodatkowo przejazd kolejką wąskotorową) Uwaga! Zapisy na początku września!
godz. 15.20 – questing – gra terenowa pod hasłem „Szlakiem Langiewicza i Ponurego” na terenie Wąchocka
godz. 16.00 – warsztaty pod hasłem „Architektura cysterska” pod kierunkiem prof. Ewy Łużynieckiej
oraz:
* warsztaty dla uczniów pod hasłem „Naszyjnik z Orłem Białym – biżuteria Powstania Styczniowego”;
* spotkanie autorskie z dr Krystyną Samsonowską, autorką książki „Republika Wąchocka 1863”;
* wystawa okolicznościowa „Artur Grottger Powstanie Styczniowe” w dormitorium klasztoru OO. Cystersów;
* Nordic Walking, gokardy, kajaki i rowery wokół zalewu.
