O pierwszej pielgrzymce papieża Jana Pawła II na Jasną Górę w czerwcu 1979 r. opowiada nowa wystawa, przygotowana na Jasnej Górze. Ekspozycja pt. „Człowiek Zawierzenia. W 40. rocznicę pierwszej pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II na Jasną Górę” otwarta została w jasnogórskim Arsenale. Na ekspozycji zobaczyć można eksponaty – relikwie, będące osobistą własnością św. Jana Pawła II, przedmioty, których używał podczas pielgrzymek w jasnogórskim sanktuarium oraz te, które złożył na Jasnej Górze jako wotum.
Wystawę otworzył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. W uroczystości uczestniczyli m.in.: bp Artur Miziński, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski; bp Andrzej Przybylski z Częstochowy; o. Arnold Chrapkowski, generał Zakonu Paulinów; o. Marian Waligóra, przeor Jasnej Góry; o. Stanisław Rudziński, kustosz Zbiorów Sztuki Wotywnej na Jasnej Górze i o. Sebastian Matecki, rzecznik prasowy klasztoru, który poprowadził inaugurację wystawy. Twórcami ekspozycji są: dr hab. Lech Krzyżanowski i dr hab. Miłosz Skrzypek Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego oraz o. Stanisław Rudziński, kustosz Zbiorów Sztuki Wotywnej wraz z pracownikami.
Abp Stanisław Gądecki
otwierając wystawę podkreślił, że jest ona wyrazem „niewątpliwej miłości Ojca Świętego do Jasnej Góry, i miłości Jasnej Góry do Ojca Świętego”. „Miłość do Matki Bożej od dzieciństwa do samego końca kierowała Jego kroki tutaj. Myślę, że Jasna Góra odwdzięczała się miłością taką, na jaką tylko było ją stać, wielką, żeby uczcić osobę Ojca Świętego, oddać Mu honor i podkreślać Jego wielkość” – powiedział ks. arcybiskup.
Niezwykłym eksponatem na wystawie jest biała sutanna Ojca Świętego Jana Pawła II, a także papieskie krzyże-pektorały. Wśród eksponatów można zobaczyć m.in.: fotel papieski, używany przez Ojca Świętego Jana Pawła II podczas pierwszej pielgrzymki do Polski i na Jasną Górę w 1979 r.; kielichy złożone na Jasnej Górze przez Ojca Świętego Jana Pawła II jako wotum; dwa ornaty, używane przez Ojca Świętego podczas jasnogórskich uroczystości (jeden z nich to ornat ze Światowego Dnia Młodzieży w 1991 r.), stuły; różańce, pierścienie; świece; obrazy; rzeźby i płaskorzeźby; pamiątkowe monety i medale. Całość uzupełniają wielkoformatowe fotografie z pobytów Jana Pawła II na Jasnej Górze. Na ekranie można śledzić archiwalne materiały filmowe Telewizji Polskiej z pierwszej pielgrzymki papieża na Jasną Górę w 1979 r.
„Uświadamiamy sobie, jak wielkiej wagi była ta pierwsza wizyta, pierwsze kroki namiestnika Chrystusowego w Polsce, w historii Polski. Kilkudniowa obecność papieża tu, na Jasnej Górze, zostawiła tak wielki ślad nie tylko w pamiątkach, ale przede wszystkim w przekazie, i w samej osobie papieża, który uczył nas miłości do Kościoła, do Boga, do Chrystusa i Maryi, w duchu zawierzenia – mówił o. Sebastian Matecki, rzecznik Jasnej Góry – Pragniemy, aby ten rok 40. lat od pierwszej pielgrzymki Ojca Świętego i Jego obecności tu na Jasnej Górze również tu wybrzmiewał, aby wracały nie tylko te chwile i pamiątki, które przypomną o tych chwilach, ale żeby wracała cała ta spuścizna i wielkie, głębokie nauczanie papieża, tak aktualne w naszym czasie” – dodał o. Matecki.
„Św. Jan Paweł II podczas pierwszej pielgrzymki 40 lat temu, kiedy przybył na Jasną Górę, wypowiedział takie nieautoryzowane słowa, które nawet nie wiem, czy zostały zauważone w mediach: ‘spełnia się matczyna wola Pani Jasnogórskiej. Jestem tutaj’ – przypomniał o. Stanisław Rudziński, kustosz Zbiorów Sztuki Wotywnej na Jasnej Górze – Trudno jest streścić w krótkich słowach bogaty przekaz nauczania Ojca Świętego, 22 wystąpienia oficjalne, bogate w treści teologiczne, bogate w treści narodowe nauczanie obejmujące szeroki krąg pielgrzymów”.
Jednym z autorów scenariusza wystawy jest dr hab. Lech Krzyżanowski z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego: „Ideą naszą było, aby pokazać, że to co działo się przez te trzy dni w czerwcu 1979 r., a zwłaszcza te słowa, które wówczas Ojciec Święty wypowiadał, nie były wyłącznie skierowane do zgromadzonych wtedy na Jasnej Górze, ale pozostały aktualne do dzisiaj, co staraliśmy się pokazać. One do dzisiaj stanowią pewien drogowskaz, którym powinniśmy się kierować, a wobec tego powinniśmy je znać. Dlatego spróbowaliśmy poprowadzić narrację wystawienniczą w oparciu o cytaty i fragmenty wypowiedzi Ojca Świętego na Jasnej Górze. Połączyliśmy te fragmenty wypowiedzi z ilustracjami, ze zdjęciami, które pokazywały bogactwo tego spotkania. Są pamiątki z wizyt papieskich nie tylko z 1979 r. i nie tylko na Jasną Górę, ale również w inne miejsca. I nie dlatego, że nam zabrakło tzw. artefaktów, by wszystko połączyć z czerwcem 1979 r., bp klasztor jasnogórski dysponuje ogromną bazą różnego rodzaju przedmiotów, więc wypełnilibyśmy i tę wystawę. Ale właśnie taka była nasza intencja, żeby pokazać, że te wypowiedzi z pierwszej pielgrzymki na Jasną Górę mają cały czas aktualny charakter. Pamiątki z innych wizyt mają pokazać, że pielgrzymka z 4, 5 i 6 czerwca 1979 r. odbywała się w ściśle zdefiniowanym czasie i miejscu, ale jej pokłosie jest aktualne cały czas” – wyjaśniał dr Krzyżanowski.
„Te przedmioty, które zgromadzone są tu, w jasnogórskim Arsenale, to nie tylko przedmioty historyczne, ale przecież w jakimś stopniu są to relikwie, z tą szczególną relikwią, zakrwawionym pasem św. Jana Pawła II, który znajduje się przy cudownym wizerunku jasnogórskiej Maryi – podkreślił o. Arnold Chrapkowski, generał Zakonu Paulinów – Tu wtedy padły te znamienne słowa, które wypowiedział papież na temat Jasnej Góry: Jasna Góra to sanktuarium narodu, to miejsce, gdzie bije serce Matki, gdzie przykłada się ucho, by usłyszeć, jak bije serce narodu w sercu Matki. Tu Jan Paweł II mówił o wolności w 1979 r., mówił o zwróceniu Europy ku chrześcijaństwu, mówił do nas, paulinów bardzo ważne przesłanie o tym, że naszym bardzo wyjątkowym zaszczytem i powołaniem jest straż przy tej świętości, jaką jest Cudowny Jasnogórski Wizerunek. Mówił do nas o tym wyjątkowym powołaniu, jakim jest dźwiganie ludzi z niewoli grzechu do wolności”.
„Zamysłem tej wystawy jest przede wszystkim to, żebyśmy nie dotykali martwych przedmiotów, ale dotykali przedmiotów, które żyją, i słów, które powinny w nas żyć i powinny być drogowskazem na to, jak w nowej przestrzeni, w nowych warunkach działań i Kościoła, i każdego człowieka, jak te słowa mamy wprowadzać w życie” – mówił generał paulinów.
„40 lat temu papież stanął na Jasnej Górze. Myślę, że to jest godne miejsce, by przypomnieć sobie te wydarzenia, a dla wielu jest to po prostu odkrycie tego, w czym nie mogli uczestniczyć, bo nie było ich jeszcze wtedy na świecie – mówił zgromadzonym dziennikarzom o. Marian Waligóra, przeor Jasnej Góry – Przygotowaliśmy tę wystawę, aby pokazać maryjność św. Jana Pawła II, ale też Jego osobiste związanie z tym świętym miejscem, z Jasną Górą”.
o. Stanisław Tomoń
