Centralne uroczystości odbyły się 26 września w Sanktuarium Matki Bożej w paulińskiej parafii w Leśnej Podlaskiej.
Dzień ten to także dzień odpustu parafialnego w uroczystość Zjawienia się Cudownego Wizerunku Matki Bożej Leśniańskiej. Uroczystościom przewodniczył biskup siedlecki bp Kazimierz Gurda, a także Generał Zakonu Paulinów o. Arnold Chrapkowski. Obecni byli liczni kapłani diecezjalni i zakonni, przede wszystkim ojcowie z naszych paulińskich klasztorów, w tym byli proboszczowie leśniańskiej parafii. Gościliśmy licznych przedstawicieli władzy państwowej, oraz samorządowej na czele z senatorem RP Grzegorzem Biereckim. Nie zawiedli również parafianie, którzy przybyli w pieszych pielgrzymkach z poszczególnych wiosek naszej parafii. Na zauważenie zasługują również członkowie Związku Piłsudczyków, oraz Rycerze Jasnogórskiej Bogurodzicy, którzy przybyli oddać cześć Opiekunce Podlasia w Jubileusz 100-lecia powrotu Paulinów do Leśnej.
Sama uroczystość rozpoczęła się już w wigilię odpustu, kiedy to ojcowie paulini wraz z braćmi, przeżywającymi w Leśnej swój tzw. drugi nowicjat, odśpiewali Klęczki Jasnogórskie, czyli litanię do Matki Bożej po łacinie, na melodię jasnogórską. W sami dzień uroczystości, czyli 26 września o g. 11.00 powitaliśmy naszych parafian, którzy zaczęli wchodzić jako piesi pielgrzymi z poszczególnych wiosek parafii. O g. 11.30 o. Dariusz Cichor, przeor klasztoru we Włodawie, przedstawił zebranym rys historyczny przeżywanych uroczystości.
Uroczysta Msza św. rozpoczęła się o g. 12.00, a po jej zakończeniu ks. biskup Kazimierz Gurda dokonał poświęcenia nowej elewacji naszej bazylii, co stanowi wotum dziękczynne Jubileuszu. Elewacja została ukończona dzięki staraniom przeora klasztoru leśniańskiego o. Marka Mogi. W imieniu całej parafii podziękowania przybyłym Gościom złożył pan Marian Tomkowicz.
RYS HISTORYCZNY
Leśna Podlaska leży na północny zachód od Białej Podlaskiej, jest ośrodkiem kultu maryjnego. Znajduje się tu sanktuarium maryjne, w którym pod opieką Zakonu Paulinów, upodobała sobie miejsce Opiekunka Podlasia – Leśniańska Królowa – Matka Boża Jedności i Wiary.
Płaskorzeźba, umieszczona w głównym ołtarzu, wykonana jest w polnym kamieniu o odcieniu czerwonym. Wizerunek przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku. Historia „przejasnego obrazu Najświętszej Maryi Panny” jest niezmiernie ciekawa i pełna przedziwnych wydarzeń. Zaczyna się od roku 1683, kiedy to dnia 26 września dwaj chłopcy pasący bydło, 9-letni Aleksander Stalmaszczuk i 10-letni Miron Makaruk, znaleźli jaśniejący blaskiem wizerunek na drzewie dzikiej gruszy. Jej kamienny wizerunek przywieziono do Bukowic, których właściciel zdecydował o wzniesieniu w miejscu objawienia drewnianego kościoła rzymskokatolickiego. W roku 1700 biskup łucki i brzeski Franciszek Prażmowski po przebadaniu świadków uznał niezwykłość łask i zezwolił na publiczny kult. W 1716 r. książę Karol Stanisław Radziwiłł, kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego, ufundował złote korony. Wieść o niezwykłym pojawieniu się wizerunku zaczęła zataczać coraz szersze kręgi i ściągać ludzi nawet z odległych stron. Rozwój kultu spowodował, że w 1731 r. przystąpiono w Leśnej do budowy nowego kościoła. Ukończono ją w 1758 r. Jeszcze w czasie jej trwania do Leśnej przybyli paulini (1727 r.), którym powierzono parafię leśniańską i opiekę nad cudownym obrazem. W XVIII w miejscowość była już znana w Koronie Polskiej jako ośrodek kultu maryjnego. W okresie rozbiorów i wojen napoleońskich sanktuarium dzieliło los narodu. Klasztor i kościół były niszczone i plądrowane. Pauliński konwent nie przestał funkcjonować tylko dzięki pomocy okolicznych ziemian. W okresie powstania styczniowego Leśna stanowiła jedno z ogniw ruchu narodowego na Podlasiu. Paulini wspierali powstańców. Władze carskie w odwecie przejęły sanktuarium i wypędziły paulinów z Leśnej. W latach 1875-1915 kościół leśniański stał się prawosławną cerkwią. Przy niej powstał duży klasztor mniszek prawosławnych.
W sierpniu 1915 r. wkroczyła do Leśnej I Brygada Legionów Piłsudskiego. Mniszki w pośpiechu opuściły klasztor, zabierając ze sobą kopię Leśniańskiej Ikony, oraz dzieci z tutejszego sierocińca. W 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Wkrótce i paulini w 1919 roku powrócili do Leśnej po 55 latach wypędzenia. Po odzyskaniu niepodległości do sanktuarium wrócili paulini. Po długich poszukiwaniach w roku 1926 odnaleziono również Cudowny Obraz ukryty u ss. Benedyktynek w Łomży. Badania wykazały, że ostatni biskup katolicki Janowa – Beniamin Szymański, wielki czciciel Najświętszej Panny, przewidując popowstaniowe represje, ukrył oryginał Matki Bożej Leśniańskiej w Łomży, w bocznym ołtarzu. Biskup umarł, jedyna wtajemniczona przeorysza klasztoru także i tak byłby ślad zaginął, gdyby nie intensywne poszukiwania. W 1927 r. udała się z Siedlec niezwykła procesja, sam biskup wraz z tłumem wiernych pieszo przynieśli Cudowny Obraz do Leśnej. Procesja szła 3 dni, od 22 do 25 września. W uroczystości powrotu Matki Bożej brało udział około 30 tysięcy osób. Sanktuarium Leśniańskie było umiłowanym miejscem kultu dla unitów podlaskich, a Leśniańska Matka Boża ostoją ich wiary i jedności z Kościołem.
W latach pięćdziesiątych kult słynącego łaskami wizerunku Matki Bożej rozwijał się w Leśnej coraz bardziej. Podkreśleniem tego była jego koronacja koronami papieskimi w sierpniu 1963r., uroczystej koronacji wizerunku dokonał kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski. W roku 1981 miało miejsce zatwierdzenie formularza mszalnego dla sanktuarium z nadaniem przez Stolicę Apostolską Matce Bożej nowego tytułu – Matka Jedności i Wiary. W 1983 r. obchodzono w Leśnej uroczyście 300-lecie zjawienia się Matki Bożej. Z okazji tej rocznicy w roku 1984 sanktuarium leśniańskie podniesione zostało przez Stolicę Apostolską do rangi Bazyliki Mniejszej. Akt ten został poprzedzony trzyletnimi przygotowaniami duchowymi, które objęły całą diecezję.
Szczególne ożywienie kultu Matki Bożej datuje się od roku 1980, weszła wtedy w życie stała nowenna 26 dnia każdego miesiąca, odprawiana na pół godziny przed wieczorną mszą św. Słynący łaskami wizerunek Patronki od lat cieszy się czcią okolicznego ludu i całej podlaskiej diecezji.
SANKTUARIUM DZIŚ
Obecnie zauważa się ciągły wzrost liczby pielgrzymów, którzy przybywają do Leśniańskiego Sanktuarium, m.in. Rodziny Rożańcowe z diecezji siedleckiej, oazy rodzin Domowego Kościoła, dni skupienia AA, kursy przedmalżeńskie, pielgrzymi z Białej Podlaskiej, z Sarnak, Łosic i wielu innych pielgrzymów indywidualnych bądź w zorganizowanych grupach. Pielgrzymi przybywający do Sanktuarium mają do dyspozycji kilkadziesiąt miejsc noclegowych w odnowionym Domu Pielgrzyma, stołówkę z regionalnymi potrawami, sale konferencyjne, duży plac zieleni i boiska przy klasztorze.
W leśniańskiej parafii działają liczne grupy duszpasterskie: Grupa św. Ojca Pio, Legion Maryi, Kościół Domowy, Chór i Orkiestra, Koła Żywego Różańca, Grupa AA, ministranci, schola dziecięco – młodzieżowa, oraz duszpasterstwo młodzieży.
o. Przemysław Sobczak, paulin
