Klasztory, których nie ma: Złotoryja

W wielu miejscach naszego kraju, mimo, że nie przebywają dziś franciszkanie, zachowały się ślady ich historycznej obecności. Takie miasta jak Żagań, Lubań, Zgorzelec i wiele innych posiadają kościoły i klasztory, w których pracowali niegdyś zakonnicy, w niektórych zostały już jedynie nazwy ulic, baszt, dróg i traktów. Jednym z takich miejsc jest Złotoryja, tam też można odnaleźć ślady obecności minorytów.


Miasto powstało na przełomie XII i XIII wieku, pierwotnie jako osada
dla wydobywających złoto. Prawa miejskie nadał jej Henryk I Brodaty.
Złotoryja należała wtedy do Księstwa Legnickiego.

Na portalu wejściowym do dawnego klasztoru znajdujemy napis
pochodzący z XVIII wieku "Munificentia s. Hedwigis 1212", czyli w
tłumaczeniu na język Polski "Szczodrobliwość św. Jadwigi 1212".
Niektórzy chcieliby widzieć w nim datę przybycia braci do miasta, jednak
wydaje się to nieprawdopodobne. Pierwsza wzmianka dotycząca
franciszkanów pochodzi z roku 1244. W połowie XIII wieku na pewno też
istniał już kościół i klasztor. Przybycie do Złotoryi franciszkanów oraz
joannitów spowodowało wzrost znaczenia miasta jako ośrodka religijnego.

Klasztor należał pierwotnie do prowincji czesko-polskiej utworzonej w
roku 1238. Po licznych perturbacjach został wcielony wraz z klasztorami
znajdującymi się na Dolnym Śląsku do prowincji saskiej (niemieckiej). W
1284 roku istniała kustodia z siedzibą w Złotoryi. Obejmowała ona
klasztory w Lubaniu, Lwówku
Śląskim
, Legnicy, Żaganiu, Krośnie i Zgorzelcu.

Historia wspólnoty franciszkańskiej, w mieście kopaczy złota, ulega
nagłemu i tragicznemu przerwaniu, gdy w roku 1427 roku napadli na miasto
husyci. Kościół i klasztor zniszczyli, zakonników wymordowali. Mimo, że
zabudowania zostaną odbudowane, to jeszcze długo będą czekać na swoich
dawnych gospodarzy. W 1526 roku świątynię przejęli protestanci, a w
klasztorze mieściło się gimnazjum Valentina Trozendorfa. Po wielkim
pożarze w roku 1554 zabudowania znów zostają w ruinie.

Powrót franciszkanów do Złotoryi datuje się na rok 1704. W latach
1708-1725 odbudowują kościół i klasztor w stylu barokowym. Z
XV-wiecznych murów, pamiętających jeszcze pierwszych franciszkanów,
zostają tylko mury zakrystii. Z okresu XVIII wieku pochodzi również
znaczna cześć wystroju kościoła. W głównym ołtarzu widzimy obraz św.
Jadwigi, a po bokach obrazu piękne relikwiarze w stylu rokokowym. Fasady
kościoła pilnują figury dwóch kochanych świętych: św. Franciszka i św. Antoniego.

W 1810 roku następuje w państwie Pruskim kasata zakonów.
Franciszkanie muszą opuścić klasztor. Po ich odejściu w klasztorze
znajdował się lazaret, a potem szkoła katolicka. Obecnie kościół pełni
znowu rolę świątyni, tym razem parafialnej, której patronuje św. Jadwiga
Śląska. Klasztor zaś spełnia rolę plebanii i domu parafialnego.

o. Radosław Długi OFMConv

Za: www.franciszkanie.pl.

Wpisy powiązane

Niepokalanów: XXX Międzynarodowy Katolicki Festiwal Filmów i Multimediów

Piknik kapucyński w Stalowej Woli

Dziękczynienie za pontyfikat u franciszkanów w Krakowie